مشهد از جغرافیای ایمان تا دیپلماسی منطقه‌ای
به گزارش خبرنگار شورا تریبون، در پایان مهرماه، مشهد بار دیگر به کانون توجه سیاست و فرهنگ منطقه بدل می‌شود؛ شهری که قرن‌هاست میان شرق و غرب جهان اسلام ایستاده و اکنون قرار است میزبان دومین نشست دیپلماسی استانی وزارت امور خارجه باشد.
نشستی که در ظاهر، همایشی اداری‌ست، اما در واقع روایتی از سیاست گفت‌وگو با همسایگان است؛ زبانی که از خراسان آغاز می‌شود، از صمیمیت مردمان مرزی جان می‌گیرد و در قامت سیاست همسایگی دولت چهاردهم معنا می‌یابد.
وزارت امور خارجه این‌بار، تهران‌محور نیست؛ به استان‌ها چشم دوخته تا از مرزهای فرهنگی و اقتصادی کشور، پلی به تعاملات جدید بزند. دیپلماسی استانی عنوانی تازه اما ضرورتی دیرینه است؛ ضرورتی که از مشهد آغاز می‌شود، جایی که سیاست، فرهنگ و ایمان درهم تنیده‌اند و زیارت، تجارت و تمدن، سه ضلع مثلثی‌اند که در آن می‌توان هم اقتصاد ساخت، هم اعتماد و هم آینده.
اما دلیل انتخاب مشهد برای میزبانی این همایش در چیست؟
پاسخ را باید در جغرافیای ویژه و حافظه تاریخی این سرزمین جست‌وجو کرد. خراسان، هزار سال است که دروازه گفت‌وگو با شرق بوده است. از سمرقند و بخارا تا هرات و لاهور، هیچ مسیر فرهنگی و اقتصادی از ایران به منطقه نرفته مگر آنکه از این خاک گذشته باشد. امروز نیز همان جغرافیا، در لباسی تازه بازگشته است: جغرافیای دیپلماسی منطقه‌ای.
در ماه‌های اخیر، استاندار خراسان رضوی، با نگاهی فراتر از مرزهای اداری، پرچم این دیپلماسی استانی را برافراشته است. سفر هیأت‌های اقتصادی و فرهنگی استان به لاهور و کراچی، سمرقند و بخارا، نه تنها پیوندی تازه با گذشته تمدنی خراسان ایجاد کرد، بلکه پیام روشنی داشت: خراسان می‌خواهد دوباره «پل گفت‌وگو» باشد، نه صرفاً شهری بر نقشه.
برگزاری این نشست در مشهد، ادامه‌ی همان مسیر است.
در کنار وزیر امور خارجه و چهره‌های بلندپایه سیاسی، قرار است فعالان بخش خصوصی، دانشگاهیان و نخبگان فرهنگی نیز در پنل‌هایی تخصصی حضور یابند؛ از گردشگری و صنعت تا هوش مصنوعی و گمرک. چنین تنوعی نشان می‌دهد که این بار، گفت‌وگو میان ملت‌ها تنها در اتاق‌های مذاکره نیست، بلکه بر زمین تجربه و اقتصاد و علم نشسته است.
در ذات خود، دیپلماسی منطقه‌ای یعنی دیدن جهان از پنجره استان‌ها. یعنی باور کنیم که توسعه فقط در پایتخت اتفاق نمی‌افتد؛ از مرز دوغارون و لطف‌آباد تا سرخس و خواف، ظرفیت‌هایی وجود دارد که اگر دیده شوند، می‌توانند موتور محرک تعاملات ایران و همسایگان شرقی باشند.
مشهد، در این میان، فقط میزبان نیست؛ راوی است. راوی تاریخی که در آن، ایران فرهنگی و اقتصادی دوباره معنا می‌یابد. این شهر می‌تواند با تکیه بر میراث رضوی و جایگاه معنوی خود، دیپلماسی عمومی و فرهنگی را در کنار دیپلماسی اقتصادی پیش ببرد. همان چیزی که استاندار خراسان رضوی از آن با تعبیر «خراسان فرهنگی» یاد می‌کند؛ مفهومی که می‌خواهد روایت تازه‌ای از تمدن ایرانی ـ اسلامی را در بستر مناسبات امروز جهان عرضه کند.
اگر این همایش به درستی روایت شود، مشهد تنها میزبان یک رویداد نخواهد بود، بلکه آغازگر یک گفتمان ملی خواهد شد؛ گفتمانی که دیپلماسی را از سطح وزارتخانه‌ها به متن زندگی مردم می‌کشاند. رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و فعالان فرهنگی در این مسیر نقشی بی‌بدیل دارند؛ زیرا دیپلماسی بدون روایت، ناتمام است.
اکنون که دومین نشست دیپلماسی استانی در شرق کشور برگزار می‌شود، شاید وقت آن رسیده است که ایران بار دیگر با زبان گفت‌وگو و همدلی با همسایگانش سخن بگوید و خراسان رضوی، با پشتوانه تاریخ و هویت خود، پرچم‌دار این گفت‌وگو باشد.
این همایش، صرفاً رویدادی در تقویم سیاسی کشور نیست؛ آغاز فصلی تازه در سیاست فرهنگی ایران است؛ فصلی که در آن، مشهد نه‌تنها قبله زیارت، بلکه مقصد گفت‌وگو، تجارت و تفاهم منطقه‌ای خواهد بود.
ثبت دیدگاه