بررسی پدیده‌ی «خودشیءانگاری جنسی زنان»

خانم سیده جمیله هاشم‌نیا دانش‌آموخته‌ی مقطع دکتری، در رساله‌ی پژوهشی با عنوان “مواجهه با «خودشیء انگاری» و «مدیریت بدن» در زنان از نگاه تربیتی قرآن و روایات” به واکاوی یکی از شایع ترین مسائل روانشناسی-اجتماعی و فرهنگی زنان در جوامع امروز پرداخته است.

:

 

به قلم دکتر سیده جمیله هاشم‌نیا

 

در این تحقیق، با تمرکز بر رویکردهای روان‌شناسی و جامعه‌شناسی، دیدگاه های غرب نسبت به مفهوم خودشیءانگاری و مدیریت بدن در زنان بیان گردیده و سپس رویکرد تربیتی اسلام در مواجهه با آن بررسی و ارائه شده است.

پژوهشگر در فصل نخست به تبیین مفهوم دقیق واژه‌ی «خودشیءانگاری» در زنان با استفاده از مفهوم «انگاره» و بیان زمینه‌های نظری آن برمبنای نظریه فردریکسون و رابرتز (۱۹۹۷) پرداخته و سپس چیستی «مدیریت بدن» در زنان از منظر جامعه‌شناسی غرب و ارتباط آن با خودشیءانگاری را که در عمل یک مسئله واحد است نشان می‌دهد. براساس تحقیقات وی، خودشیءانگاری در زن سبب می‌شود او نسبت به بدن خود نظارت وسواس‌گونه یافته و خود را از منظر دیگران ارزیابی کند و همواره خواهان تأیید دیگران باشد.

در بخش های دوم و سوم، به بیان عوامل و پیامدهای این پدیده بر مبنای تحقیقات غرب و سپس بیان دیدگاه اسلامی در این موارد پرداخته است. در این پژوهش هاشم‌نیا با بیان اینکه براساس تحقیقات غرب و به اذعان محققان غربی راهکارهای ایشان برای مقابله با این پدیده به شکل کوتاه‌مدت و ناپایدار بوده، اما آموزه‌های اسلامی را دارای ظرفیت کامل و ماندگار برای درمان عمیق و بنیادین و نیز مقابله با این پدیده با دلایل مختلف معرفی نموده است.

در فصل پایانی این رساله، پژوهشگر با ارائه‌ی راهکارهای نظری و عملی از دیدگاه اسلام، مسیرهای پیشگیری و درمان این پدیده را در سطوح فردی و اجتماعی تشریح کرده و با استدلال‌های مستند علمی و دینی، اثربخشی و دوام این راهکارها را مورد تأکید قرار داده است.

این پژوهش نشان می دهد، خودشیءانگاری جنسی در زن که در واقع نوعی کالاشدگی جنسی و ابزارانگاری او بجای معرفی و شناخت اصالت انسانی اش می‌باشد، منجربه وارد آمدن آسیب‌های روحی و روانی فراوان به زن شده و از این رو با ذکر استدلال های منطقی و متقن، ثابت می کند راهکارهای تربیتی ذکر شده در آموزه‌های اسلامی و گرایش زنان و دختران جامعه به زیست عفیفانه راهبرد قطعی برون رفت از این معضل زیانبار و فراگیر بوده که زیانهای آن بیش از هر چیز دامنگیر زنان جامعه شده است.
—-